“ครูอาสา” หรือ “อาสาสมัครสอนหนังสือ” คือ บุคคลที่อุทิศเวลาและแรงกายแรงใจเพื่อไปสอนหนังสือหรือถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้ที่ขาดโอกาสทางการศึกษา โดยไม่ได้หวังผลตอบแทนทางการเงินเป็นหลัก ซึ่งอาจเป็นนักเรียน นักศึกษา หรือคนทั่วไปที่มีใจอยากช่วยเหลือผู้อื่นก็ได้ การเป็น “ครูอาสา” คือหนึ่งในกิจกรรมจิตอาสาที่เปิดโอกาสให้เยาวชนได้เติบโตทั้งด้านความคิดและจิตใจ ได้เรียนรู้การทำงานร่วมกับผู้อื่น ได้รู้จักคุณค่าของการศึกษา และเข้าใจโลกในมุมที่ต่างออกไป
ครูอาสาไม่ได้มีเพียงหน้าที่ “สอนหนังสือ” เท่านั้น แต่ยังเป็นผู้สร้างแรงบันดาลใจให้เด็กๆ กล้าที่จะฝัน กล้าที่จะตั้งเป้าหมายในชีวิต และเชื่อว่าตนเองก็สามารถเปลี่ยนแปลงอนาคตได้เช่นกัน หลายคนเริ่มต้นจากการเข้าค่ายอาสาเพียงไม่กี่วัน แต่กลับได้มุมมองชีวิตใหม่ ได้เห็นความสำคัญของการศึกษาในที่ที่ยังขาดแคลน และตัดสินใจเดินเส้นทางอาสาอย่างจริงจัง

คุณสมบัติของคนที่อยากเป็นครูอาสา
- มีจิตอาสาและใจรักการสอน เพราะงานอาสาไม่ได้มีค่าตอบแทนเป็นเงิน สิ่งเดียวที่ผลักดันให้ก้าวต่อไปคือความตั้งใจที่จะเห็นผู้อื่นได้เรียนรู้
- มีความอดทนและปรับตัวเก่ง ครูอาสามักต้องไปอยู่ในพื้นที่ที่ขาดแคลน เช่น ไม่มีสัญญาณโทรศัพท์ น้ำไฟไม่สะดวก หรืออาหารการกินจำกัด ต้องปรับตัวให้เข้ากับวิถีชุมชน ละทิ้งความสะดวกสบาย ยอมเสียสละบางสิ่งเพื่อส่วนรวม
- มีทักษะการสื่อสารที่ดี การสื่อสารเป็นหัวใจของการสอน ครูอาสาต้องสามารถอธิบายเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย เข้าใจบริบทของผู้เรียน โดยเฉพาะการสอนเด็กในถิ่นทุรกันดารที่มีความรู้ความเข้าใจในบทเรียนแตกต่างกัน หรืออาจมีอุปสรรคทางภาษา เช่น ภาษาถิ่น
- มีทัศนคติเชิงบวก ตั้งใจ และเปิดใจเรียนรู้ การไปอยู่กับชุมชนต้องเคารพความแตกต่างทางวัฒนธรรม ความเชื่อ และวิถีชีวิต เพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน แม้จะเป็นอาสาสมัคร แต่การสอนต้องมีความต่อเนื่องและจริงจัง เด็กๆ จะมองครูอาสาเป็นแบบอย่างทั้งในห้องเรียนและชีวิตประจำวันๆ

5 ขั้นตอน...เตรียมตัวสู่การเป็นครูอาสา
- ค้นหาข้อมูลโครงการที่น่าเชื่อถือ ปัจจุบันมีหลายองค์กรเปิดรับครูอาสา เช่น มูลนิธิกระจกเงา มูลนิธิยุวพัฒน์ โครงการ Teach For Thailand หรือโครงการค่ายอาสาตามมหาวิทยาลัยต่างๆ ผู้ที่จะสมัครควรศึกษาข้อมูลของแต่ละโครงการให้ดี ทั้งระยะเวลา ภารกิจ และพื้นที่ดำเนินงาน เพื่อเลือกสิ่งที่เหมาะกับตัวเองที่สุด
- เตรียมเอกสารและสมัครเข้าร่วม ส่วนใหญ่จะต้องกรอกใบสมัคร เขียนแรงบันดาลใจ และแนบประวัติส่วนตัว หากผ่านการคัดเลือกจะมีการอบรมก่อนออกพื้นที่
- เตรียมความพร้อมด้านความรู้ ทบทวนวิชาที่จะสอนให้เข้าใจง่าย เช่น คณิตศาสตร์ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ หรือทักษะชีวิต เพื่อให้สอนได้อย่างมั่นใจ
- เตรียมสื่อการสอนหรือกิจกรรมสร้างสรรค์ นอกเหนือจากวิชาการ ควรมีสื่อการสอนที่ทำให้การเรียนสนุกและมีประสิทธิภาพ เช่น บัตรคำ เกมการเรียนรู้ หรือกิจกรรมเสริมทักษะ
- เตรียมร่างกายและจิตใจให้พร้อมกับการเป็นครูอาสา การอยู่ในสภาพแวดล้อมใหม่อาจมีความแตกต่างทางวัฒนธรรม ต้องพร้อมปรับตัว และเคารพวิถีของชุมชน รวมถึงสภาพร่างกาย เพราะพื้นที่บางแห่งต้องเดินทางไกลหรืออยู่ในสภาพอากาศไม่คุ้นเคย การมีสุขภาพที่ดีคือสิ่งจำเป็น
ตัวอย่างโครงการครูอาสาที่น่าสนใจในประเทศไทย

- Teach For Thailand (TFT): โครงการนี้มุ่งสร้างผู้นำทางการศึกษา ส่งบัณฑิตจิตอาสาเข้าไปสอนในโรงเรียนขาดแคลนครู เป็นเวลา 2 ปี โดยได้รับการอบรมเข้มข้นก่อนลงพื้นที่

- โครงการครูบ้านนอก โดยมูลนิธิกระจกเงา: โครงการที่เปิดรับอาสาสมัครไปสอนหนังสือเด็กในพื้นที่ห่างไกลทั่วประเทศ ทั้งภาคเหนือ ภาคอีสาน และชายแดนใต้

- ครูอาสาบนดอยสูง โดย ครูนิ้วนาง: โครงการที่เปิดรับอาสาสมัครระยะสั้น เพื่อไปสอนหนังสือ หรือทำกิจกรรมกับเด็ก รวมถึงพัฒนาชุมชน เช่น ทาสี สร้างสนามเด็กเล่น

- 4DekDoi ครูอาสาลาพักร้อนมาสอนเด็กดอย: โครงการ 4DekDoi ก่อตั้งขึ้นด้วยความมุ่งมั่นที่จะ มอบโอกาสทางการศึกษาที่เท่าเทียม ให้กับเด็กๆ ชาวเขาที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกลของจังหวัดเชียงใหม่ ที่ได้ลงจากดอยเพื่อมาศึกษาเล่าเรียน ณ อำเภออมก๋อย พวกเขาเหล่านี้มีความมุ่งมั่นตั้งใจที่จะแสวงหาความรู้ เพื่อพัฒนาตนเองและสร้างอนาคตที่สดใส แต่ด้วยข้อจำกัดทางด้านการเดินทาง ฐานะและความเป็นอยู่ ทำให้การเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพเป็นสิ่งที่ท้าทายอย่างยิ่ง กิจกรรมครูอาสา เป็นกิจกรรมให้อาสาสมัครมาทำกิจกรรมกับเด็กๆ และชุมชนบนดอย

ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างสังคมแห่งการแบ่งปัน
มูลนิธิชัยอนันต์ เปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนของสังคมได้เข้ามามีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์สังคมที่น่าอยู่ ไม่ว่าจะเป็นการบริจาคเงินสนับสนุน การเป็นอาสาสมัคร การแบ่งปันความรู้ความสามารถ หรือแม้แต่การบอกต่อเรื่องราวดีๆ ของมูลนิธิฯ ทุกการสนับสนุนล้วนมีความสำคัญและเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนแนวคิด “Help the Helpers” ให้เติบโตและสร้างผลกระทบเชิงบวกได้มากยิ่งขึ้น การสนับสนุนมูลนิธิชัยอนันต์จึงเป็นการลงทุนเพื่อสร้าง “ผู้ให้” ที่เข้มแข็งและสามารถส่งต่อความช่วยเหลือไปยังผู้ที่ต้องการได้อย่างไม่สิ้นสุด
หากท่านมีความสนใจที่จะเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับมูลนิธิชัยอนันต์ หรือต้องการเป็นส่วนหนึ่งของการสนับสนุน สามารถเยี่ยมชมเว็บไซต์หรือติดต่อมูลนิธิฯ ได้โดยตรง
มูลนิธิชัยอนันต์: สนับสนุนผู้ให้เพื่อสังคมที่ยั่งยืน
ติดต่อสอบถามโทร. 09-3000-3333
LINE : @Chaianan หรือคลิก : https://lin.ee/MsXI91u
