ในสถานการณ์ฉุกเฉินที่หัวใจหยุดเต้น ทุกวินาทีมีความหมาย การช่วยเหลือที่รวดเร็วและถูกต้องสามารถสร้างความแตกต่างระหว่างความเป็นและความตายได้ เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าชนิดอัตโนมัติ หรือ AED (Automated External Defibrillator) คืออุปกรณ์สำคัญที่เข้ามาเติมเต็มช่องว่างนี้ ทำให้การช่วยชีวิตในนาทีวิกฤตเป็นเรื่องที่ใครๆ ก็ทำได้
AED คืออะไรและทำงานอย่างไร?
เครื่อง AED คืออุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ออกแบบมาให้ใช้งานง่าย แม้แต่ผู้ที่ไม่มีความรู้ทางการแพทย์ก็สามารถใช้ได้ หลักการทำงานคือการวิเคราะห์จังหวะการเต้นของหัวใจผู้ป่วย หากตรวจพบภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดที่จำเป็นต้องได้รับการช็อกไฟฟ้า เช่น ภาวะหัวใจห้องล่างสั่นพลิ้ว (Ventricular Fibrillation) เครื่องจะสั่งให้ปล่อยกระแสไฟฟ้าในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อ “รีเซ็ต” การทำงานของหัวใจให้กลับมาเต้นตามปกติ

ทำไมเครื่อง AED ถึงสำคัญ?
- เพิ่มโอกาสรอดชีวิต: ในกรณีที่หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน โอกาสรอดชีวิตจะลดลงเรื่อยๆ ทุกๆ นาทีที่ผ่านไป การใช้ AED ภายในไม่กี่นาทีแรกสามารถเพิ่มโอกาสรอดชีวิตได้สูงถึง 70% เลยทีเดียว
- ใช้งานง่าย: เครื่อง AED มีระบบเสียงแนะนำและภาพประกอบที่ชัดเจน ทำให้ผู้ที่ไม่มีประสบการณ์สามารถทำตามขั้นตอนได้อย่างถูกต้อง ไม่ต้องกลัวว่าจะทำผิด
- ช่วยชีวิตได้ทุกที่: ปัจจุบันมีการติดตั้งเครื่อง AED ในสถานที่สาธารณะต่างๆ มากขึ้น เช่น สนามบิน ห้างสรรพสินค้า โรงเรียน หรือแม้แต่ในชุมชน เพื่อให้สามารถเข้าถึงและใช้งานได้ทันทีเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
ขั้นตอนการใช้งานเครื่อง AED เบื้องต้น
1. ประเมินสถานการณ์: เมื่อพบผู้หมดสติและไม่ตอบสนอง ให้ตรวจสอบว่าผู้ป่วยยังมีสติและหายใจหรือไม่ หากไม่หายใจให้ช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้นด้วยการกดหน้าอก (CPR)

2. โทรขอความช่วยเหลือ: โทรแจ้งเบอร์ 1669 เพื่อขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ฉุกเฉิน

3. นำเครื่อง AED มาใช้งาน: ระหว่างรอบุคลากรทางการแพทย์ นำเครื่อง AED มาวางใกล้ตัวผู้ป่วย เปิดเครื่องและทำตามคำแนะนำจากเครื่อง

4. ติดแผ่นอิเล็กโทรด: ลอกแผ่นอิเล็กโทรดออกจากซองและติดบนหน้าอกของผู้ป่วยตามตำแหน่งที่เครื่องแนะนำ (มักจะมีภาพประกอบบนแผ่นอิเล็กโทรด)

5. วิเคราะห์จังหวะหัวใจ: เครื่องจะทำการวิเคราะห์จังหวะการเต้นของหัวใจอัตโนมัติ ห้ามสัมผัสตัวผู้ป่วยขณะที่เครื่องกำลังวิเคราะห์

6. ทำการช็อกไฟฟ้า (ถ้าจำเป็น): หากเครื่องแนะนำให้ช็อกไฟฟ้า ให้กดปุ่ม “ช็อก” เมื่อเครื่องแจ้งเตือน อย่าลืมเตือนคนรอบข้างว่า “ถอย!” และห้ามแตะต้องตัวผู้ป่วยขณะทำการช็อก

7. ทำการช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR): หลังจากการช็อกไฟฟ้าแล้ว หรือหากเครื่องไม่แนะนำให้ช็อก ให้ทำการกดหน้าอก (CPR) ต่อไปจนกว่าเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์จะมาถึง
การเตรียมความพร้อมคือหัวใจสำคัญ
การมีเครื่อง AED ในพื้นที่สาธารณะและในชุมชนถือเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เพราะมันเปรียบเสมือน “ฮีโร่” ที่พร้อมจะช่วยเหลือในยามคับขัน ทำให้สังคมของเราปลอดภัยยิ่งขึ้น และสร้างโอกาสให้ชีวิตรอดจากภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
แม้เครื่อง AED จะใช้งานง่าย แต่การเข้ารับการอบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้นและ CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) จะช่วยเพิ่มความมั่นใจและประสิทธิภาพในการช่วยชีวิตให้มากยิ่งขึ้น การเรียนรู้เรื่องเหล่านี้ไม่ใช่เพื่อตัวเองเท่านั้น แต่ยังเป็นการเพิ่มโอกาสในการช่วยเหลือผู้อื่นในยามวิกฤตอีกด้วย
ดาวน์โหลดคู่มือการช่วยชีวิตฉุกเฉินด้วยเครื่อง AED ในรูปแบบ PDF
มูลนิธิชัยอนันต์: สนับสนุนผู้ให้เพื่อสังคมที่ยั่งยืน
ติดต่อสอบถามโทร. 09-3000-3333
LINE : @Chaianan หรือคลิก : https://lin.ee/MsXI91u